Pinhole fotografie is foto’s maken met een camera zonder lens
Het principe is eenvoudig: in een lichtdichte doos wordt aan de ene zijde een klein gaatje gemaakt en aan de andere zijde plaatsen we een lichtgevoelig materiaal (film of fotopapier). Het licht doet de rest. De grootte van de opening de doos (pinhole) is van essentieel belang voor de belichting en de scherpte!
Waarom pinhole? Hierop is geen eenvoudig antwoord te geven. Pinhole fotografie is fotografie in zijn meest elementaire vorm. Hier ben je niet gebonden aan de vele mogelijkheden die camerafabrikanten in steeds fraaiere camera’s aanbieden. Integendeel, je wordt gestimuleerd om in volledige vrijheid, je creativiteit volledig te benutten. Je gaat de realiteit anders bekijken. Pinhole fotografie is foto’s maken met je bewustzijn.
Wie voor het eerst in contact komt met pinhole fotografie denkt weleens: “Waarom houden jullie je bezig met onscherpe foto’s?” Wie echter de eerste stappen zet krijgt al snel het "goede gevoel" bij pinhole fotografie en beleeft veel meer plezier aan fotograferen.
Pinhole fotografie is te vergelijken met hoe je bewustzijn werkt: "zonder verstand = zonder lens!" Een camera met lens geeft een scherp beeld waardoor de geest het gemakkelijk kan interpreteren. In de pinhole camera kijk je niet door de lens, je ziet wat je ziet vanuit je gezichtspunt. Daar omheen is de hele wereld. Een pinhole is simpel, het beeld komt er in zonder interpretatie...
- Pinhole fotografie geeft je een startpunt om creatief te zijn, het helpt je bij je creatieve ideeën. Het beeld is er al... -
Om dit te begrijpen kun je foto’s maken met een pinhole camera. Je kan ook met kunst of muziek werken. Oefening is heel belangrijk om dit te begrijpen. In je hoofd heb je het beeld, een idee, en de camera gebruik je voor het idee. De camera realiseert en materialiseert en verrast met het beeld.
- de diameter van de pinhole bepaalt de hoeveelheid licht dat in de camera komt en de scherpte van het beeld.
- de (houten)camera achter de pinhole is hoe het in je werkt, jouw bewustzijn, jouw idee...
De techniek van een pinhole camera
Binnenin een gesloten (licht dichte) doos is op de achterwand een lichtgevoelige film aangebracht. In de voorkant van de doos is een klein gaatje aangebracht (pinhole = speldengat). Het beeld van een voorwerp wordt door het gaatje op de lichtgevoelige laag omgekeerd geprojecteerd. Omdat er geen lens aanwezig is, is in principe alles scherp en is de DOF(scherptediepte) oneindig. Er hoeft dus niet scherpgesteld te worden. Bij pinhole fotografie treed er ook geen vervorming op, zoals bij lenzen wel het geval is. Deze techniek geeft dan ook heel specifieke foto's.
De pinhole-camera (of gaatjescamera) is het simpelste en meest fundamentele fototoestel. Het is direct afgeleid van de camera obscura, die in voorgaande eeuwen werd gebruikt als hulpmiddel om tekeningen in juist perspectief te maken. De pinhole camera ziet alle voorwerpen, van dichtbij tot veraf, vrijwel even scherp (of onscherp). Hij neemt heel anders waar dan ons oog of een normale camera waar het beeld wordt gevormd door een lens. Dit leidt tot heel verfijnde, subtiele beelden, maar ook tot spectaculaire, vervreemdende beelden.
